🎉 Lizbon’un Kalbi Haziran’da Atar: Santo António Festivali ve Toplu Evlilik Geleneği

Haziran ayında Lizbon’a yolunuz düşerse, şehrin sokaklarında sardalya kokusu, müzik ve rengârenk süslemelerle karşılaşırsınız. Bunun sebebi, Portekiz’in en sevilen azizlerinden biri olan Santo António onuruna düzenlenen Festas de Lisboa ve özellikle de Santo António Festivalidir. Şimdi hep birlikte hem festivalin ruhunu hem de dini ve kültürel detayları keşfe çıkalım…

📍 Aziz Antonio Kimdir?

Aziz Antonio’nun gerçek adı Fernando de Bulhões. 1195 yılında Lizbon’da, bugünkü Lizbon Katedrali’nin hemen yakınındaki bir evde doğdu. Genç yaşta Fransisken tarikatına katılarak adını António olarak değiştirdi.

Çok iyi bir hatipti ve halkı etkileyen vaazlarıyla tanındı. Yaşamının büyük bir kısmını İtalya ve Fransa’da geçirdi. 1231 yılında, henüz 36 yaşındayken Padova’da hayatını kaybetti ve oraya gömüldü. Bu yüzden Katolik dünyasında “Santo António de Padova” olarak da bilinir. Ancak Portekizliler için o her zaman “Santo António de Lisboa”.

❤️ Peki neden “Aşkın Azizi”?

Aziz Antonio, aslında yoksulların, kaybolan eşyaların ve evlilik arayanların koruyucu azizi olarak bilinir.
Aşk ve evlilikle bağdaştırılmasının birkaç sebebi var:

1. Çok sayıda mucizevi evlilik gerçekleştiğine inanılır. Özellikle dua eden genç kadınların doğru eşi bulduklarına dair halk arasında yaygın hikâyeler vardır.
2. Portekiz’de ve özellikle Lizbon’da evlilik dilekleri için edilen dualarda en çok onun adı anılır.
   • Hatta 13 Haziran civarında yapılan “toplu düğünler” (Casamentos de Santo António), onun bu yönünü yansıtır.
3. Efsaneye göre:
   • Bir kadın, evlenmek için Antonio’ya dua eder ama sonuç alamaz. Bunun üzerine onun heykelini pencereden atar. Kısa süre sonra dileği gerçekleşir.
   • O günden sonra “Antonio’ya nazlanmak” (Portekizce: fazer birra com o Santo António) deyimi bile doğar. 😄

🎉 Bu yüzden…

• Santo António yalnızca dini bir figür değil, aynı zamanda umut, aşk ve birliktelik sembolüdür.
• Lizbon’da doğduğu için şehrin koruyucu azizi olarak kabul ediliyor ve her yıl 13 Haziran’da onun anısına büyük kutlamalar yapılıyor.

🕊️ 13 Haziran Ne Anlama Geliyor?

Aziz Antonio’nun ölüm tarihi olan 13 Haziran 1231, Katolik takvimine göre onun yortu günüdür. Katolik gelenekte, bir azizin “cennete doğduğu gün” yani öldüğü gün kutsanır. Bu nedenle 13 Haziran, Aziz Antonio’ya adanmış en önemli gün ve Lizbon’da dini, kültürel ve sosyal kutlamaların zirvesi.

🏠 Doğduğu Yer: Igreja de Santo António de Lisboa

Aziz Antonio’nun doğduğu evin yerine 1767 yılında, Lizbon Katedrali’nin hemen yanına, Igreja de Santo António de Lisboa adlı küçük ama etkileyici bir kilise inşa edilmiş. Bu kilisede “Aqui nasceu Santo António” (Aziz Antonio burada doğdu) yazılı taşlı bir zemin detayı da var. Burası 12-13 Haziran tarihlerinde hem halk hem de inançlı ziyaretçiler tarafından dolup taşıyor.

🌿 Manjerico Geleneği

Festivalin en sembolik objelerinden biri manjerico adı verilen küçük fesleğenler. Manjericolar:

• Küçük saksılarda satılıyor.
• Üzerinde genellikle aşk temalı dörtlükler (quadras) bulunuyor.
• Sevgiliye hediye ediliyor.
• Fesleğenin yapraklarına dokunulmaz; koklamak için yanındaki küçük kağıda sürtülüp koklanıyor.

Bu gelenek Aziz Antonio’nun aşk ve birliktelikle anılmasının canlı bir yansıması.

💍 Casamentos de Santo António: Toplu Evlilikler

Her yıl 12 Haziran’da Lizbon Belediyesi tarafından düzenlenen toplu evlilik törenleri, “Santo António evlendiren azizdir” inancını yansıtıyor. 1950’lerden beri süren bu gelenekle:

• Ekonomik durumu kısıtlı çiftler evlendiriliyor.
• Belediye, gelinlikten davetiyeye kadar tüm masrafları üstleniyor.
• Tören genellikle Sé Katedrali’nde başlar, sonrasında belediye binası önünde devam ediyor.
• Çiftlerin geçişinde çoğu zaman “Marcha de Santo António” adlı neşeli halk şarkısı çalınıyor.

🎶 “Marcha de Santo António” Nedir?

Bu geleneksel marş, Santo António kutlamalarının simgesi gibi. Neşeli, ritmik ve Lizbon’a özgü sözlerle dolu. Toplu evlilik törenlerinde, geçitlerde ve mahalle şenliklerinde sıkça duyulur. Şarkının teması aşk, birliktelik ve Lizbon’un neşesi.

⛪ 12 Haziran Gecesi: Dualar, Ayinler, Ritüeller

12 Haziran gecesi, Aziz Antonio’nun doğduğu şapel olan Igreja de Santo António de Lisboa’da özel bir ayin düzenlenir. Bu gece:

• Bekarlar dua eder, dilek diliyor.
• Evlenmek üzere olan çiftler kutsanıyor.
• Şapel önünde mumlar yakılır, dilekler yazılıyor.
• Gece boyunca Alfama, Mouraria gibi mahallelerde sokak partileri, sardalya ızgaraları ve danslar sürüyor.

🔔 Gündüz ve Gece Etkinlikleri

✨ Son Söz

Santo António Festivali, sadece bir dini etkinlik değil; aynı zamanda Lizbon’un hafızası, romantizmi, neşesi ve topluluk ruhunun vücut bulmuş hali. Eğer Haziran’da Lizbon’a yolun düşerse, bu coşkuyu sokaklarda yaşamak, manjerico koklayarak dilek tutmak ve Aziz Antonio’ya bir selam göndermek unutulmaz bir deneyim olur.

Biraz daha bilgi istersen YouTube videoma göz atabilirsin: