Sabah Tatil’de Yazdım: Mavi Şehir Kavala

Yunanistan’ın Mavi Şehir unvanlı şehri Kavala, Osmanlı’dan kalma tarihi yapıları ile görülmeye değer. Turkuaz renkli berrak kıyıları ise yaz tatili rotası için farklı bir seçenek sunuyor.
İstanbul’dan sadece dört saat uzaklıktaki, takma adı Mavi Şehir olan Kavala, Kanuni Sultan Süleyman’ın yaptırdığı su kemeri ve onardığı Kavala Kalesi, Mehmet Ali Paşa’nın evi ve meşhur Kavala kurabiyesiyle adeta Osmanlı’dan bize miras.

1387-1912 yılları arasında Osmanlı hakimiyetinde kalan Yunanistan’ın kuzey doğusundaki şehir, ne yazık ki insanların topraklarından koparılışına şahit olmuş ama Anadolu’dan gelen mübadiller ile de Türk etkisi hâlâ devam etmiş.

Günümüzde de Kavala denildiğinde akla gelen iki şey var: biri Kavala Kurabiyesi, diğeri ise Kavalalı Mehmet Ali Paşa. Osmanlı’nın asi çocuğu Mehmet Ali Paşa, 1769 yılında Kavala’da doğmuş. Osmanlı’nın çöküş döneminde bastıramadığı Vehhabi ayaklanmasını bastırmış. Ancak söz verildiği halde Mora valiliği verilmeyince Osmanlı’ya resti çekmiş. Kavalalı’nın güçlenmesi karşısında endişe eden Osmanlı, Avrupa devletlerinden destek alarak, yeni bir anlaşma ile Mısır Valiliği’ni Mehmet Ali Paşa’ya vermiş.

KAVALA KURABİYESİ LEZİZ
Kavala’da gezilecek yerler dediğinizde de paşanın evi ve yaptırdığı İmaret (yoksullara yardım amacıyla oluşturulan hayır kurumu) başta geliyor. Muazzam bir yapı ve bugün lüks otel olan İmaret, Mısır Hükümetine bağlı bir mülk.

1924 yılında yaşanan mübadele sırasında Selanik’te yaşayan Türkler Gelveri’ye giderken, Kapadokya’nın Gelveri (şimdiki adı Güzelyurt) ilçesinde yaşayan Rumlar ise Kavala’nın bir bölgesine yerleşmiş. Bu bölgenin adına da Nea Karvali (Yeni Gelveri) demişler. Orada başlayan kurabiye geleneği ise burada da devam etmiş.

Artık Kavala Kurabiyesi Kavala’nın neredeyse sembolü. Çoğunluğu Anadolu’dan gelen mübadillerin torunları da ninelerinden, dedelerinden öğrendikleri Türkçeyle ‘Geliyom, gidiyom, gayfe’ diyerek hâlâ Türkçe konuşuyor.

Kurabiyenin tarifini sorduğumda, Kapadokya’dan nasıl gelip de burada Kavala kurabiyesini yaptıklarını anlatmadan geçmiyorlar. Her ailenin gizli ve farklı bir kurabiye tarifi var. Eleftherias Meydanı’ndaki Megalou Alexandrou Pedestrian Caddesi ise şık butikler, kafe ve barların yanı sıra alışveriş merkezine dönüştürülmüş eski tütün deposuyla renkli ve oldukça hareketli.

Eleftherias Meydanı yakınında bulunan eski bir cami olan Agios Nikolaos Kilisesi‘ne çevrilen İbrahim Paşa Camii’nin minaresi maalesef mübadelen sonra yıkılmış ve avludaki ulu çınar kesilmiş. İbrahim Paşa Külliyesi yine gezilecek yerler arasında. Ancak Evliya Çelebi’nin de bahsettiği külliyede ne yazık ki artık medrese, sübyan mektebi, zaviye ve hamam yok.

CUMBALI EVLERDE OSMANLI İZİ
Liman ve limanın hemen üstündeki kale, zamanında Osmanlı donanmasının en önemli üslerinden biriymiş. Bugün ‘eski şehir’ olarak geçen kalenin alt mahallesi, halen Osmanlı’dan kalma cumbalı evler ile tarihin izlerini koruyor.

Kavala, deniz turizmi açısından da çeşitli seçenekler sunan bir şehir. Hem berrak turkuaz renkli Kavala kıyıları, hem de her gün kalkan feribotlarla gidilen yemyeşil ağaçlarla kaplı ve beyaz kumlu berrak plajları olan Thassos (Taşöz) adası, son dönemlerde Türklerin oldukça tercih ettiği yaz tatili rotalarından biri.

Her gün uçak ve otobüs seferleri düzenlenen Atina’dan, Kavala’ya aktarma yapmak mümkün. Tavsiyem bir hafta sonu kaçamağı için yola sınırdan yarım saat sonra ulaşabileceğiniz Dedeağaç’tan başlamanız. Burada konaklama yaparak İskeçe ve Kavala’ya günübirlik gezi yapabilirsiniz.

KAVALA’DA NE YENİR?
Kavala eski limanda gerçekten iyi bir yemek için durun. Burada Kavala limanının turistik restoranlarının aksine, kendi tuttukları balıkları pişiren lokal işletmeler var. Son derece lezzetli tatları kişi başı 20 Euro gibi ucuz bir fiyata yemeniz mümkün.

Balauro Balık Lokantası, envai çeşit mezeleri, deniz ürünleri, taze balıkları ve Yunanistan’ın olmazsa olması kabak kızartması ile bizden tam not aldı. Tüm Yunanistan’da porsiyonlar çok büyük olduğu için öncelikle tek porsiyon söylemenizi tavsiye ederim.

Türkiye-Selanik otoyolu üzerinde bulunan Shell Benzin İstasyonu Dinlenme Tesisleri’nde yer alan Chrisanthidis Mağazası, 50 senedir Kavala kurabiyeleri ile ünlü. İçeri girdiğinizde demleme Türk çayı ve Türkçe konuşan personeli ile sıcak bir karşılama yapıyorlar. Chrisanthidis’in, Nea Karvali, Kavala (Mikoros Milos), Moustheni olmak üzere üç satış mağazası var. Ve kurabiyeleri Paris’te ödül almış.

DAĞ KÖYLERİNE VE PLAJLARA GİDİN

Kale içini gezin: Eski şehrin dar sokaklarında Mehmet Ali Paşa’nın Evi, İmaret, Halil Bey Camisi ve Kale içi (yaklaşık 2,5 saat).

Kale dışında yürüyün: Şehir merkezinde yürüyüş, Kamares su kemeri, belediye binası, liman ve alışveriş merkezi, arkeoloji müzesi ve eski tütün deposu (yaklaşık 2,5 saat).

Batı sahillerine gidin, kıyılarda denize girin ve civar köyleri dolaşın: Palio Kavalas kıyısı, Batis ve Kalamitsa kıyısı, Ammolofoi kıyısı, Ammoglossa Keramotis kıyısı, Toska kıyısı (yaklaşık 4,5 saat).

Thassos adasına gidin: Bir günlük gezi ile plajları keşfedin ve lokal lezzetlerden tadın.

Alistratis mağaralarını ziyaret edin: Pangeon dağındaki köylerde ve Drama şehrinde gezin (yaklaşık 6 saat).

Nestos nehrinde rafting yapın ve deniz kenarındaki Keramoti köyünü ziyaret edin (yaklaşık 5 saat).

Pangeon dağ köylerine gidin: Yerli şarap yapımları ya da balmumu heykel müzesini ziyaret edin (yaklaşık 4 saat).

Philippi Antik Kenti‘ni ziyaret edin: Antik tiyatro, eski Hıristiyan Kilisesi, Aziz Lydia’nın vaftizhanesini görün.

Filippoi Festivali‘ni kaçırmayın!

Fatoş Pur

Sabah Gazetesi Tatil Eki 08.05.2016

http://www.sabah.com.tr/turizm/2016/05/08/mavi-sehir-kavala