Tatil Sabah: Rengarenk ışık seli Kuzey Işıkları

3484

Doğanın en büyüleyici olaylarından biri olan Kuzey Işıkları. Bu muhteşem olaya tanık olmak ister misiniz? Yılın belli dönemlerinde gözlemlenebilen bu renkli şölen için bir seyahat planı yapmanın tam zamanı.

Kutup Işıkları, ilk çağlardan itibaren insanların adını koyamadıkları, görünce kah korkup kah mutlu oldukları bir doğa harikası. Yüzyıllar boyunca nasıl gerçekleştiği anlaşılamayıp bu konuda çeşitli fikirler öne sürülmüş, birçok filozof teoriler üretmiş.

İlk başta ışıklar Tanrı’nın gazabı olarak görülmüş, tedirginliğe yol açmış. Sonraki yüzyıllarda ise iyiye işaret olduğuna inanılmış. Işıklar çıktığında insanlar başlarına iyi bir şey geleceğine inanmışlar. Bu baş döndürücü güzellikteki ışık oyunu yıllar boyunca çeşitli filmlere ve romanlara da konu olmuş. İşin aslı yakın çağlarda anlaşılmış.

Aslında son derece basit bir açıklaması var. Güneşteki patlamalar sırasında kopan parçacıklar dünyanın çekim etkisiyle atmosfere girip, oksijen ve nitrojen atomlarıyla çarpıştığında ortaya rengarenk bir ışık seli çıkıyor. Karşılaştığı atoma ve yüksekliğe göre de renk alıyor: Yeşil, kırmızı, mavi, mor gibi…

Gökyüzünde görülen bu ışıklardan Kuzey yarımkürede oluşanlar Aurora Borealis (Kuzey Işıkları), güney yarımküredekiler ise Aurora Australis (Güney Işıkları) olarak adlandırılıyor.

Yunanca’da kuzey rüzgarı ‘Boreas‘ olarak bilinirken ‘Aurora‘ kelimesi, Roma şafak tanrıçası anlamına geliyor. Güney Kutbu’nun Kuzey Kutbu’na göre dar olması, güney ışıklarının bir ölçü daha güç izlenmesine neden oluyor. Kuzey Işıkları’nı izlemeye gitmek daha popüler olsa da aslında Güney Işıkları da Kuzey Işıkları ile aynı görsel şöleni sunuyor.

Norveç mi Finlandiya mı?
Peki nereden izlenebiliyor bu ışıklar? Kutup Daireleri, kuzey ve güney kutbuna yakın, dünya haritasında Oğlak dönencesi, Yengeç dönencesi ve Ekvator çizgisi ile birlikte gösterilen beş büyük enlemden biri.

Işıklar da bu enlemlerde görülüyor. İşte bu kutup dairesinin üzerinde dizilmiş olan şanslı bölgeler de, bu müthiş gökyüzü olayına şahit olabiliyor. Norveç’in kuzey kısımları da bu bölgelerden biri.

Özellikle Tromso, bulunduğu lokasyon itibariyle ışıkların en iyi gözlemlendiği noktalardan. Ve her yıl ekimden mart ayına kadar sırf bu yüzden binlerce turisti kendine çekiyor. Bunun dışında Norveç, Finlandiya, İzlanda, İsveç ve İskoçya, Kuzey Işıkları’nın en güzel görüleceği bölgeler arasında.

Ayrıca Kanada, Kuzey Işıkları’nın görülebildiği birçok bölgeye sahip. Yukon, Saskatchewan, kuzeybatı eyaletleri, Newfoundland, Nova Scotia ve British Columbia gibi bölgelerde de Kuzey Işıkları izlenebilir.

Svalbard, Norveç: Yerleşimin olduğu dünyanın en kuzeyindeki Svalbard ayrıcalıklı bir bölge. Güneşin altı ayda bir kendisini gösterdiği bu adada, Kuzey Işıkları’nın yanı sıra haski köpekleriyle kızak turları, 65 milyon yıllık yaprak fosili turları, buz mağarası gezileriyle çok özel bir deneyime imza atabiliyorsunuz.

Adaya ulaşım Oslo ve Tromso üzerinden Svalbard’ın en büyük kenti olan Longyearbyen’deki havaalanından sağlanıyor.

Jukkasjervi, İsveç: Kiruna Bölgesi’ndeki Jukkasjarvi Köyü, Kuzey Işıkları’nı görebileceğiniz bir başka keyifli nokta. Aurora Borealis’i görmeniz için gece turları düzenleniyor. Eğer Aurora görünür değilse, Esrange Uzay Merkezi’nin turuna katılıp bol yıldızlı İsveç gökyüzünü keşfetmek de mümkün. Kiruna’da kar aracıyla gezerek, karın tadını çıkarma fırsatınız da var.

Reykjavik, İzlanda: Reykjavik halen Kuzey Işıkları’nın görülebileceği en popüler destinasyonlardan. Kuzey Işıkları’nı görmek dışında yıl boyunca sıcaklığını koruyan Mavi Lagün‘ü ziyaret etmek ya da kar aracıyla Game of Thrones’un çekildiği mekanları gezmek de hoşunuza gidebilir.

İskoçya, Büyük Britanya: Ülkenin kuzeyindeki Caithness sahili Kuzey Işıkları’nı izleyebileceğiniz en iyi yerler arasında. Gitmişken Aviemore ve Cairngorms Ulusal Parkı’na da uğrayabilirsiniz.

Laponya, Finlandiya: Finlandiya’nın kuzeyinde yer alan Laponya bölgesi Kuzey Kutbu’nda yer alıyor. Hava sıcaklığı -50’lere kadar düşebiliyor. Burada Ren geyiği ve Haski safari turu yapabilir, Ren geyiklerinin çiftliğinde zaman geçirebilirsiniz. Laponya çadırı içinde Şaman hikayelerinin de anlatıldığı zevkli anlar yaşamak da mümkün.

Whitehorse, Kanada: Whitehorse, Kanada’nın Yukon bölgesinin başkenti. Gökyüzünü gözlemleme yüzyıllardır en eğlenceli romantik aktivitelerden biri sayılırken, Whitehorse da Aurora Borealis’in dünyada meydana geldiği diğer destinasyonlara nazaran bu görsel şölenin izlenebileceği en güzel yerlerden biri kabul ediliyor. Doğanın dans eden ışıklarını izledikten sonra, ısınmak için Takhini doğal kaplıcalarını ziyaret etmek yerinde bir seçim olacaktır.

Kuzey Işıkları’nı (Aurora Borealis) izlemek için gitmek istediğiniz ülkeye ve şehre karar verdiyseniz şimdi sıra kalacağınız oteli seçmeye geldi. Kuzey Işıkları’nın en güzel izlenebileceği oteller sundukları hizmetlerle şaşırtıyor. Bu otellerde Kuzey Işıkları’nı izlemenin yanı sıra güzel vakit geçirmenin birçok yolu bulunuyor.

Seyahat arama sitesi Momondo‘nun seçtiği otellerden bazıları şöyle:

Aurora alarmı olan da var gözlemevi kuran da:
ION Hotel-Selfoss, İzlanda
Reykavik’ten arabayla bir saat uzaklıkta olan otel, lavların oluşturduğu sarp bir arazinin ortasında yükselmekte. Thingvellir Ulusal Parkı ve ünlü Geysir kaplıcalarına yakın olan otel, rafting, buz yürüyüşü ile Amerika ve Avrasya kıtaları arasındaki yarık olan Silfra Yarığı’na dalışa kadar her şeyi organize ediyor. Otelde Kuzey Işıkları ile ilgili bütün soruları cevaplayan bir astronom ve panoramik Kuzey Işıkları Barı bulunmakta.

Hotel Ranga-Hella, İzlanda
Havaalanından sadece iki saat uzaklıktaki otelde açık hava jakuzisinde oturarak Hekla Yanardağı manzarası eşliğinde parlayan gökyüzünü izlemek mümkün. ‘Aurora alarmı’ adı verilen uyandırma servisi sayesinde otel müşterilerinin ışık şölenini kaçırma ihtimali önlenmiş. Otelde yine misafirler için üst düzey yıldız izleme aktivitelerine yönelik yüksek donanımlı astronomik gözlemevi de bulunmakta.

Hotel Kakslauttanen-Saariselka, Finlandiya

Bir aile işletmesi olan otelin, konuklarının yıldızlı gökyüzünün hemen altında uyumasını sağlayabilmek için buhar ve buzlanma yapmayan camdan imal ettiği Eskimo evlerinden oluşan bir köyü bulunmakta. Buradaki diğer aktiviteler arasında, Ren geyiği safarisi, karda ata binme ve isteğe bağlı olarak buzlu Baltık Denizi’ne dalış imkanı da sunan, buz kırma gemisiyle gezinti sayılabilir.

Sorrisniva Igloo Hotel-Alta, Norveç
Aurora’nın altına kurulmuş tipik bir lavvo çadırı hayal edin. Tamamen buzdan yapılmış ve sıcakta eridiği için her kış en baştan şekil verilen bir otelde kalmak başlı başına fantastik bir kış deneyimi. Sorrisniva’da dışarıda sıcacık bir ateşin başında tipik bir lavvo çadırında kamp yapmak da mümkün.

Santa Claus Holiday Village-Rovaniemi, Finlandiya
Laponya’nın yerlileri olan Sami halkının yaşadığı Rovaniemi bölgesinde, özellikle çocukların çok sevebileceği sıra dışı bir konaklama seçeneği olan Santa Claus Holiday Village bulunuyor. Tatil köyü, gündüz saatlerinde çocukları oyalayacak pek çok şeye sahip. Otelin Zencefilli Çörek adlı kulübünde, kızakla kaymaktan, el sanatları, hamur işi pişirme aktiviteleri ve hatta peri okuluna kadar her şey mevcut.

Abisko Mountain Lodge-Abisko, İsveç

İsveç Laponyası’nın en kuzeyindeki vadiye kurulu Abisko Mountain Lodge’un gösterişten uzak kulübeleri, Kuzey Kutbu’nda keyifli bir konaklama arayanlar için ideal. Otel, buzda balık tutmaktan, helikopterli kayağa (heliski) kadar çok çeşitli aktiviteler sunuyor. Otel, Abisko Ulusal Parkı’nda bulunan buzlu Tornetrask Gölü manzaralı. Buranın özelliği, bilim adamlarının ‘mavi delik’ olarak tanımladığı ve çevresindeki alan ne kadar bulutlu olsa da genellikle açık olan bir gökyüzü parçasına sahip olması. Ayrıcalıklı bir izleme noktası ise Aurora Sky Station.

Kuzey Işıkları nasıl fotoğraflanır?
İlk çağlardan bu yana insanoğlunun ilgisini çeken Kuzey Işıkları, doğanın adeta bir mucizesi. Son yıllarda Kuzey Kutup Dairesi’nde daha elverişli bir görüş alanı olduğu için özellikle Norveç, Finlandiya, İsveç ve Kanada gibi Kutup bölgesine yakın ülkeler, bu ışıkları görmek ve fotoğraflamak isteyen turistlerin akınına uğruyor.

Elbette böylesine görsel bir şölen belgelenmelidir. İzlemek bile ayrı bir keyif iken, bir de fotoğrafını çekerseniz gerçekten inanılmaz bir deneyimi sonsuzlaştırmış olursunuz.

Belgelenmesine belgelenmelidir ama bu iş gerçek bir teknik bilgi ve ekipman gerektiriyor. Öncelikle yapılacak en önemli şeylerden biri, bir turist ofisine uğrayıp, ışıkların nerede görüleceği hakkında bilgi almak olmalı.

Ayrıca bu ışıkların haritalarını ve görülme olasılıklarını gösteren, telefonunuza indirebileceğiniz pek çok aplikasyon da var. Bu bilgi çok önemli. Çünkü kısıtlı zamanda yanlış yerlerde ışık arayarak vakit kaybetme olasılığınız çok yüksek. Işıkların nerede görüleceğini öğrendikten sonra, fotoğraflamak için geriye teknik bilgiye de sahip olmak kalıyor.

Kuzey Işıkları fotoğrafları, tüm gece fotoğrafları gibi uzun pozlama yapılacağı için ekipmanın olmazsa olmazı sağlam bir tripod. Mümkün olabilen en geniş açı ve en açık diyaframa sahip lens ise ikinci en önemli gereklilik.

Kuzey Işıkları fotoğrafı çekmek için:
-Sağlam bir tripod
-İyi bir DSLR ya da aynasız fotoğraf makinesi
-Geniş açı lens (Mümkünse 10-20 ya da 14 mm)
-2,8 diyafram (4 diyafram da olabilir ama daha uzun pozlamak ya da ISO’yu daha da artırmak gerekebilir)
-800-1250 ISO
-8-20 saniye arası pozlama gerekir.

Tripod, makine ve lens sağlandıktan sonra, fotoğrafın kaç saniye pozlanacağı ortama bağlıdır. Ay ışığı ya da çevreden gelen ışıklar fazla ise 8 saniye ve 500 ISO yeterli olur. Ama ışıklar azaldıkça ISO artmalıdır. Pozlama süresini uzatmak, ışığın hareketinin netsizliğini sağlayacağı için, kısa pozlama ve yüksek ISO daha net çizgiler yakalanmasını sağlar.

Yine de her şeyden önemlisi ortam olacaktır. Pozlama süresi ve ISO için en doğru karar, o anda yapacağınız denemeler sonunda ortaya çıkar. Tabii geceler boyunca eksi 25 derecelerde çıkılan bu ışık avı bolca şans, biraz sabır ve biraz da soğuktan dolayı dayanıklılık gerektiriyor.

Ancak sonuçları görünce her şeye değer dedirtecek cinsten bir emek. Eminim her fotoğrafçının hayali olan bu fotoğraf, belki de torunlara, beraberinde güzel bir hikaye ile aktarılacak önemli bir hatıra olacaktır.