Puglia, tam da çizmenin topuğunda sanat, tarih, doğa ve lezzetin merkezi… İtalya’nın güney doğusunda, bir yanında 800 kilometrelik Adriyatik sahili diğer yanı Tiren denizi ile çevrelenmiş, dünyanın nimetlerinden fazlasıyla pay almış bereketli toprakları, içerisinde birbirinden güzel minik kasabaları, binlerce yıllık zeytin ağaçları, alabildiğine uzanan üzüm bağları barındırıyor ve hepsi de ziyareti hak ediyor. İtalya’da bu güne kadar adını hep duyduğumuz turistik bölgelerin aksine, sessiz sedasız, ama doğası, mimarisi, yemekleri ve şarapları ile henüz pek de keşfedilmemiş gerçek İtalya!
Yunan İmparatorluğundan Romalılara, Türklerden Bizanslılara, İspanyollardan Sicilya Krallığına kadar değişik kültürleri topraklarında misafir etmiş topraklar bugün Bari, Brindisi, Foggia, Lecce, Tatanto ve Trani olarak 6 bölgeden oluşmakta ve her bir bölge birbirinden güzel kasabalarla benzersiz manzaralar ve lezzetler sunmakta. Aynı zamanda değişik kültürlerin katkısıyla da, Monte Kalesi (Castel del Monte), Trulli evleri ve San Michele Arcangelo Manastırı ile UNESCO Dünya Mirasları Listesi‘ne de 3 eser kazandırmış.
Puglia dendiği zaman akla gelen bir çok doğal güzelliğin, tarih ve mimarinin yanı sıra, gerçek İtalya lezzetlerini tadabileceğiniz verimli topraklar da ön plana çıkar. Özellikle göz alabildiğine uzanan üzüm bağları ve yolunuzun üstünde bile rastlayabileceğiniz binlerce yıllık zeytin ağaçlarıyla, ekstra saf zeytinyağı ve şarap, her zaman ılık bir mevsim ve tuzlu toprakların mükemmel sonucu.
Bari, Puglia’nin merkezi; Itria Vadisi ise , Alberobello, Locorotondo, Martina Franca, Cisternino ve Ostuni gibi köyleriyle Puglia’nın kalbi…
Puglia’nın Merkezi Bari
İtalyanlar daima en iyisi olduklarını düşünürler ve tüm şehirleri kendileri için gurur kaynağıdır. Roma için ‘ Dünyanın merkezi’, Milano için ‘ az ya da çok, Milano eşsizdir’, Napoli için ‘ ziyaret ettikten sonra ölebilirsiniz’ derler. Bari için ise ‘eğer Paris’in denizi olsaydı, küçük bir Bari olabilirdi’!…
Türk Hava Yolları, Bari’ye direk uçuş başlattı ve bir buçuk saatlik direk uçuş ile Bari’ye ulaşmak çok kolay. Bari, Adriyatik sahilindeki büyük limanı ile henüz turistlerin çok tercih ettiği bir şehir olmasa da Karol Wojtyla havaalanı olduğu için bölgeye gelen herkes yolculuğa Bari’den başlamakta. Gerçek İtalyan şehri görmek isteyenlerin aslında bir gününü çok keyifle geçirebileceği bir şehir Bari. Murat District ile yeni şehir ve Bari Vecchia ile eski şehir olarak iki yüzü vardır Bari’nin…
Eski şehir ( Bari Veccihia – Old Bari) bir kaç saatte yürüyerek keyifle dolaşılabilir. Güneydeki tüm büyük İtalyan şehirleri gibi, Bari’de de henüz hırsızlık problemi çözülmemiş ama yerli halkın söylediğine göre oldukça azalmış. Gündüz saatlerinde eski şehrin ara sokaklarında yürüdüğünüzde, halkın kapıları açık bir şekilde evlerinin önünde yaşadığını görebilirisiniz. Burada yaşam sokakta… Birbirleriyle sohbet eden yaşlılar, sokakta oynayan çocuklar ve kapısının önünde makarna yapan kadınlarıyla , aslında bizim alıştığımız mahalle kültürüyle karşılaşırsınız.
Bari’de evler genelde dar, küçük ve üç katlı. En altta mutfak ve genel yaşam alanı, ikinci katta ebeveyn ve en üstte çocukların odası var. Evlerin kapıları hep açık ve kuşlar girmesin diye kapılarda perdeler asılı.
San Nicola yani Noel Baba Bari’nin sembolü. Herkesin evinde, çantasında mutlaka bir Noel baba figürü ve ailede ‘Nikola’ isimli bir amca mutlaka var. Eski şehir ile deniz arasında bulunan San Nicola Kilisesi’nde ( Basilico di San Nicola), Demre’den geldiğine inanılan Aziz Nikola’nın iskeletinin yarısı bulunmakta. Bu manastır onlar için o kadar önemli ki sadece Katolikler değil aynı zamanda Ortodoksların da kilisesi olmuş. Üst katta Katolikler, alt katta ise Ortodokslar ibadet etmekte.
Bari’nin diğer büyük ve esas katedrali ise San Sabino Katedrali ( Cattedrale di San Sabino). Bari kalesi ( Castello Svevo – Swabian Castle) İspanyolların işgali sırasında, onlar tarafından yapılmış. Kalenin hemen karşısında tam bir İtalyan mahallesi var. 96 yaşında olduğu halde hala mısır kızartması yapıp satan yaşlı teyzeyi ya da sokakta patlıcan kızartan ev hanımını görmeniz mümkün. Dondurmacı Antico Gelatario Gentile ise çeşit çeşit dondurmaları ile tam bir İtalyan klasiği.
Piazza del Ferarese ve Piazza Mercantile, bir yandan modern görünümlerine karşılık bir yandan da tarihi binaların ortasında mola verip yerel lezzetleri tatmak ya da bir kahve yudumlamak için ideal kafe ve restoranlar sunar.
Gezerken bir kaç yerde yuvarlak merdivenler içinde bir aslan heykeli ve ortasında bir sütun görebilirsiniz. Sütunlar bugün çocukların oyun alanı olmuş ancak zamanında suç işleyenleri ya da vergi ödemeyenleri çırılçıplak bağlayıp halka teşhir ettikleri yerlermiş.
‘İtalya’dayım, biraz da alış veriş ‘ diyorsanız, yeni şehir modern dükkanlar ve markalarla çok çeşitli alternatifler içerir. Murat District , Via Sparano, Via Argiro markaları, Corso Cavour ise ikinci el dükkanları bulabileceğiniz adresler.
Porto Veccihio, Bari’nin limanı ve sabah erken saatlerde giderseniz mavi sandallarla balıktan dönen balıkçıları görebilirisiniz.
Bari’nin en etkileyici yanı, tüm Puglia bölgesi gibi sokaklarda ekilecek bir santimetre toprak olmamasına rağmen, halkın saksılarla daracık sokaklarda ve balkonlarda yarattığı cennet diyebilirim. Ferforje balkonlardan sarkan rengarenk çiçekler, Arnavut kaldırımlı sokaklar, her köşe başında bekleyen renkli bir Vespa ile tipik İtalyan… Sokaklar pırıl pırıl, çünkü herkes kapısının önünü süpürüyor. Özellikle gece ışıkları yere vurduğunda ayna gibi parlayan taşlar temizliğiyle dikkatinizi çekiyor.
Bari’yi dolaşmanın en güzel yolu, her zaman olduğu gibi yürümek. Ama vaktim az ya da halim yok derseniz, çok keyifli olan bir diğer yol da bisikletli arabalar kiralamak. Bir saati yaklaşık 50 avro ve iki kişilik. Aynı zamanda rehberlik hizmeti de veren bisiklet sürücüleri ile, hem turistik yerleri hem de yerel halkın yaşadığı bölgeleri gezebilirsiniz.
Yerel halkın arasında gezerken duyacağınız diyalektik sizi şaşırtmasın. Oldukça farklı, hatta diğer İtalyanların bile anlamadığı bir İtalyanca duyacaksınız!
Puglia’da ne yenir?
Genelde yeni bir yere gittiğimde ilk yaptığım şey bir turizm ofisi bulup, harita ve gerekli bilgileri almak olur. Ancak Bari’de böyle bir beklentiniz olmasın. Sadece Bari’de değil, tüm Puglia bölgesinde turizm ofisleri diğer tüm dükkanlar gibi öğle saatlerinde kapanıyor ve ne zaman açılacağı da pek belli olmuyor. Onun için gitmeden önce gerekli bilgileri almak ya da yerel halka sormak faydalı olur. Halk hep güler yüzlü ve henüz turistlerden bıkmadıkları için sorularınıza sıkılmadan cevap verecektir.
- Panzerotti, bizim çiğ böreğimize benzer. Mozzarella ve domatesli, somonlu ya da etli bulabileceğiniz çeşitlerini mutlaka deneyin.
- Deniz ürünleri olmazsa olmazlardan. Her yerde en iyi ve tazesini bulabileceğiniz ham deniz ürünlerini ( midye, istiridye gibi) sirke ya da limon sıkıp yiyin.
- Burada Starbucks olmadığını unutmayın! Ama tüm İtalya’da çok önemli olan kahveyi için.
- Tam anlamıyla bir peynir cenneti olan İtalya’nın bu bölgesine ait olan, bizim lor peynirimize benzer ricotta ve sadece Puglia bölgesinde üretilen ve 1 günde tüketilmesi gereken dışı mozzarella, içi kaymak olan burrato peynirlerini mutlaka tadın.
- Sokaklarda dolaşırken kadınların kapı önünde yaptığını göreceğiniz ‘ orecchiette’ yani şeklinden dolayı ‘kulak’ adını verdikleri makarna türünü deneyin.
- ‘Focacceria’ adı verilen focacio dükkanlarında, bu özel ekmeklerle yapılan sandviç ya da pizzalardan yiyin.
- Puglia bölgesinde, bizdeki balıkçılar gibi kasapların hem çiğ et sattığını, hem de pişirerek servis ettiğini görebilirsiniz. Verimli topraklarda yetişen, bin bir çeşit otla beslenen hayvanların etleri çok lezzetli. Kasapta et pişirterek yemek, hem ilginç bir deneyim olacaktır, hem de oldukça hesaplı ve lezzetli bir yemek sunar.
- Bölgeye has ekstra saf zeytin yağını ve şaraplarını mutlaka tadın.
- Tabi ki zeytin yiyin!
- Genelde yaşlı kadınların yaptığı, kare şeklindeki mısır kızartmalarından tadın. 6 tanesi sadece 1 avro
Bari haritası : bari_1432713935338
Puglia’ya nasıl gidilir?
Türk Hava Yolları’nın direk uçuş başlattığı Bari’ye ulaşmak artık çok kolay. Sadece bir buçuk saat gibi kısa bir sürede Bari’ye varıp, bir kaç günde bölgeyi gezmek mümkün. Ya da Roma’ya gittiyseniz ve peşine ekleyebileceğiniz en az iki gününüz varsa, Brindisi’ye uçup gerçek İtalya’yı keşfedebilirsiniz. Köyler ve şehirler arasında ulaşım ağı çok gelişmiş değil. Trenle bölgeyi gezmek çok keyifli olsa, araba kiralamak, yollardaki köyleri görmek ve kalbinizin (ya da midenizin) sesini dinleyerek istediğiniz yerde durabilmek için daha uygun 🙂
